Γιατί λέμε «Έπιασε τον Πάπα από τα αρχ... ; »

δηλώνει πως κάποιος έχει προκλητικά μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του

Οι απαρχές της φράσης βρίσκονται στο μεσαίωνα, όταν στον παπικό θρόνο ανέβηκε μια γυναίκα μεταμφιεσμένη σε άνδρα (Πάπισσα Ιωάννα).

Το γεγονός πιθανολογείται ότι συνέβη στα 855-858, ενώ στο Βατικανό την ίδια περίοδο αναφέρεται σαν πάπας, ο Βενέδικτος Γ΄. Από τότε, σύμφωνα με τον θρύλο, προς αποφυγήν του ίδιου παθήματος, σε κάθε εκλογή Πάπα, ο καμεράριος (το δεξί του χέρι και αναπληρωτής του, αναλαμβάνει να διαπιστώσει τον ανδρισμό του, ψηλαφίζοντας τα γεννητικά του όργανα.

Η διαδικασία ήταν η εξής: Ο υποψήφιος πάπας κάθονταν σε έναν ειδικό θρόνο με μικρό άνοιγμα στη βάση του (εικόνα αριστερά), μέσα από το οποίο περνούσε το χέρι του ο καμεράριος, για να βεβαιώσει αν ο μέλλοντας πάπας έχει αντρικά γεννητικά όργανα. Αν έπιανε δύο όρχεις φώναζε «Habet duos testiculos et bene pendentes» (Έχει δύο όρχεις και καλά κρεμασμένους). Οι παρευρισκόμενοι καρδινάλιοι τότε απαντούσαν «Deo gratias» (Δόξα στο Θεό). Αν ο Πάπας ήταν μονάρχις, φώναζε: «Est unus» (υπάρχει μόνο ένα) και οι παρευρισκόμενοι απαντούσαν «sufficit» (αρκετό). Αν δεν έπιανε κανένα λόγω ευνουχισμού, μια τιμωρία συνηθισμένη στον μεσαίωνα, φώναζε: «Est nullus» (δεν υπάρχει τίποτα) και έπαιρνε την απάντηση: «Deus providebit» (ο Θεός θα δώσει.).

Ο ειδικός αυτός θρόνος, υπάρχει μέχρι και σήμερα στο Βατικανό, χωρίς να έχει αμφισβητηθεί ποτέ η ύπαρξή του. Εξαιτίας αυτού του μοναδικού «προνομίου» που είχε ο καμεράριος (να πιάνει δηλαδή τους όρχεις τού Πάπα), προέκυψε και η αντίστοιχη παροιμιώδης έκφραση. Σήμερα, η φράση «έπιασε τον Πάπα (ή παπά) από τα αρχ...»,  χρησιμοποιείται για να δηλώσει πως κάποιος έχει προκλητικά μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, ενώ στην πραγματικότητα δεν έχει καταφέρει τίποτε σπουδαίο και απλώς ξεγελάει τον εαυτό του νομίζοντας ότι ξεγελάει και τους άλλους.

matheallios